De eerste taalles?

Tawik maakte van elke opmerking direct werk. Allereerst had ik het Hollandse koffiezetapparaat als ‘part of the deal’ van hem overgenomen. Vervolgens had ik gevraagd of hij nog iemand in Port Said wist die mij Arabisch kon leren. En dat wist hij. Die avond nodigde hij me uit in een ander appartement dat hij bezat in de stad. In de eerste plaats om drie maanden huur vooruit te betalen, ten tweede omdat hij mij aan iemand wilde voorstellen die mij eventueel Arabisch wilde leren.

Na de zakelijke transacties en een praatje over wat er allemaal mis was met Egypte, ging de bel. Een man met een groezelige baard onder de kin en een paar geleerde ogen schreed binnen. Hij was vast niet ouder dan mij, maar duidelijk iemand met een natuurlijk gezag zoals de strenge schoolmeester uit vroeger jaren. Hij heette Mohammed… en was de Imam van de Grote Moskee van port Said, niet ver van Mahaba Village, waar ik die avond zou gaan wonen.

Mohammed sprak drie woorden Engels (Yes, no, shit!) en een paar woorden meer Duits vanwege een studiereis naar onze Oosterburen, vertaalde Tawik. Ik knikte vereerd en de Imam wilde weten welke taal ik wilde leren: klassiek Arabisch of Egyptisch Arabisch. ‘Wat is het verschil?’ vroeg ik verbaasd. Na een flinke monoloog van de Imam, meldde Tawik dat klassiek Arabisch de taal van het geschreven woord is, ofwel het standaard Arabisch dat in elk Arabisch land hetzelfde is en al 15 eeuwen onveranderd. Het Egyptisch was gewoon de spreektaal en zodoende verschilt de Arabische spreektaal van land tot land en van streek tot streek…

Ik besloot te kiezen voor de spreektaal in Egypte, want daar moest ik tenslotte mee aan de slag in de straten van Port Said. De Imam lachte en vond het blijkbaar een goede keuze. Tawik zei dat de Imam bekend stond vanwege zijn prachtige stem en zijn duidelijke uitspraak van Koran teksten. ‘Luister maar,’ zei Tawik, ‘ik zal vragen of hij wat wil voordragen.’
De Imam begon een lage, zeer lange voordracht uit de koran te reciteren. Er kwam geen einde aan, maar eerlijk, het klonk indrukwekkend en deze man had een stem waarmee hij zonder schroom voor de Idol-jury kon verschijnen.

Hij was opgeleid aan de belangrijkste Islamitische universiteit in het Midden Oosten, die van Cairo, en dat was een opleiding die – zo begreep ik – zeer zwaar was. De universiteit levert de belangrijkste geestelijke leiders van de Arabische wereld. Het enige probleem was dat de goede man geen enkele andere taal sprak die ik begreep. We gingen even testen en de Imam koos geen eenvoudige voorwerpen, maar beelde allerlei begrippen uit.

Het ging sneller dan ik dacht. ‘Sukran…’ bedankt. Goedzo, riep Tawik enthousiast. ‘Meesje…’ betekend: is goed… en dat was ook goed. ‘Izmi Mohammed… sprak de imam. Mijn naam is Mohammed, antwoorde ik en vervolgde gelijk: ‘Izmi Robert!’ Meesje, zei de Imam tevreden… Sukran antwoorde ik. De Imam had duidelijk schik in deze conversatie, want hij lachte alsof zijn leven ervan afhing en sloeg trommelend met zijn handen op de knieen. De Imam was een druk bezet man en kon alleen na tien uur ‘s avonds lesgeven. Dat was een tijd waar ik even over na moest denken en ook over taallessen van een Imam…

Tawik gaf me het telefoonnummer van de geestelijke en zei dat ik hem komende week maar eens moest bellen om te zeggen of ik bereid was de Egyptische les te gaan volgen. Ik hield het in het midden en vroeg me af hoe lang ik aan de telefoon zou zitten om duidelijk te maken wanneer, waar en hoe laat ik iets wilde afspreken. ‘Ach, daar komen jullie vast uit,’ zei Tawik schouderophalend, ‘jullie babbelen al aardig met elkaar.

Die ochtend schrok ik om vijf uur wakker van een jammerlijke klaagzang die over de tuinen van Mahaba Village tegen de ramen van mijn nieuwe appartement ketste. Ik herkende die stem… zonder enige twijfel. Misschien dat ik toch maar eens met die meneer moest gaan praten. En daarvoor moet ik eerst de vereiste taallessen volgen…

uitzicht vanuit de woonkamer